Is Zondagskind autobiografisch?
In Zondagskind blik ik terug op mijn jeugd en vertel ik hoe ik ben opgegroeid. Het zijn dus mijn ervaringen die je leest, mijn observaties, mijn gevoelens. Maar het is geen autobiografie, want de hoofdpersoon draagt een andere naam (Jasmijn Vink) en om twintig levensjaren op een leesbare manier in 1 boek te krijgen heb ik heel veel gebeurtenissen en “personages” moeten weglaten en heb ik hier en daar wat met de tijd geschoven. Door selectief te zijn met wat ik beschreef, wat betekent dat ik alleen maar inzoomde op zaken die ik relevant vond voor het verhaal, heb ik van duizenden losse herinneringen een samenhangend geheel weten te maken.

Eenvoudig gezegd: Zondagskind is geen dagboek, maar een autobiografisch getinte roman. Voor mij als schrijver is dat ook de beste manier om mijn verhaal te vertellen.

Wat voor hond was Senta?
Senta was een kruising Duitse herder x Schotse collie. Ik kreeg haar toen ik twee was. Dit is een foto van Senta als pup.
En deze foto is gemaakt tijdens een van onze vakanties in Uddel.

Wat voor hond was Romy? 
Romy kwam vanuit het asiel in mijn leven toen ze zo’n 3 maanden oud was. Er werd gezegd dat ze een kruising was van een labrador en een stafford. Romy is bijna 17 jaar bij me geweest! Hier zie je ons samen.

Waarom heb je Zondagskind geschreven?
Toen ik eenmaal mijn diagnose had gekregen, ging ik erover praten in interviews. Daarna werd ik een veelgevraagd spreker over autisme. Na afloop van mijn lezingen werd mij steeds gevraagd of ik een boek over mijn jeugd wilde schrijven. Eerst zag ik dat niet zitten (ik kon me niet voorstellen dat iemand daar echt op zat te wachten) maar uiteindelijk besloot ik het toch te doen en toen ben ik er volledig voor gegaan. Ik heb bijna drie jaar aan Zondagskind gewerkt en het is mijn dikste boek tot nu toe. Toch is er veel geschrapt: de eerste versie van het manuscript was ruim drie keer zo dik!

Wat hoop je met Zondagskind te bereiken?
Ten eerste hoop ik dat mensen het met plezier zullen lezen. Zondagskind is niet alleen maar “een autisme-boek”, het is een coming of age roman: een verhaal over een meisje dat opgroeit en haar eigen weg zoekt in het leven. Als lezer ben ik zelf groot liefhebber van coming of age verhalen, en ik was al langere tijd van plan zelf iets in dat genre te schrijven. Dat heb ik nu dus gedaan.
Verder hoop ik dat mensen door het lezen van Zondagskind een goed beeld krijgen van de belevingswereld van iemand met Asperger. Dat ze de wereld zien door de ogen van Jasmijn. Dat ze met haar meeleven, dat ze haar verwarring voelen maar om sommige dingen ook hardop kunnen lachen (dat kan ik achteraf zelf ook). Dat ze begrijpen dat ieder mens anders is, dus ook ieder mens met autisme.

Zondagskind houdt op wanneer de hoofdpersoon begin twintig is. Hoe gaat het tegenwoordig met je?
Ik heb voor mezelf een zo “autisme-proof” mogelijke wereld gecreeerd: dat houdt in mijn geval in dat ik weinig sociale interacties heb (ik zie, behalve tijdens de lezingen die ik geef, bijna geen mensen) en erg veel tijd met mijn honden in de natuur doorbreng. Als schrijver heb ik een zelfstandig beroep, zonder directe collega’s, en met veel vrijheid. Ik werk thuis, met overdag alleen mijn honden om me heen. Veel rust, weinig stress. Op die manier kan ik goed functioneren. En als ik op pad moet voor bijvoorbeeld een lezing word ik altijd vergezeld door mijn wolfhond Yuriko. Wij houden elkaar in alle omstandigheden rustig en positief. Ook ben ik getrouwd met een hele fijne man, die mij begrijpt.

Maar de weg hiernaartoe was hobbelig. Voordat ik schrijver werd werkte ik op een kantoor, als receptioniste. Daar ging het na verloop van tijd steeds slechter met mij. Ik raakte voortdurend overprikkeld, wist mij niet goed te gedragen, maakte fouten en kwam regelmatig in de problemen. Ook woonde ik toen nog in een drukke stad. Ik droomde ervan om naar een rustige omgeving te verhuizen waar ik, omringd door mijn honden, boeken zou schrijven. Uiteindelijk is dat gelukt.

Daar gaat het vervolg op Zondagskind over: Zondagsleven.

Het echte leven begint vaak pas wanneer je volwassen bent. En je krijgt dan ook met hele andere dingen te maken. Andere verwachtingen, relaties, werk, verplichtingen, noem maar op. Hoe kun je in deze drukke maatschappij overeind blijven met autisme, vooral als mensen aan de buitenkant niet kunnen zien wat je van binnen allemaal ervaart? Het is voor mij als schrijver boeiend om op die onstuimige jaren terug te blikken en er over te schrijven, en daarmee is Zondagsleven een logisch vervolg op Zondagskind.

Hoe was het om Zondagskind te schrijven? Was het moeilijk?
Het was bijzonder. Er kwamen erg veel herinneringen naar boven. Wat ik lastig vond was dat er heel veel geschrapt moest worden. Die keuzes (wie gaat eruit, welke gebeurtenissen verwijder ik) vond ik soms bijna onmogelijk. En wat ook moeilijk was: als je op dingen terugkijkt dan zie je al vaak situaties die je beter anders had kunnen aanpakken. Gesprekken waarin je beter dit of dat had kunnen zeggen, dat soort dingen. Soms was het verleidelijk om Jasmijn te laten handelen zoals ik wénste dat ik destijds gehandeld had, maar toch heb ik dat niet gedaan. Ik wilde trouw blijven aan hoe het destijds écht is gegaan, hoe frustrerend sommige dingen achteraf ook zijn. Ik heb alles dus opgeschreven zoals ik de dingen toen beleefde, en niet met de wijsheid van nu.

Voor welke leeftijd is Zondagskind?
Het is een volwassen roman, maar ik denk dat iedereen vanaf twaalf jaar het boek wel kan begrijpen.

Is die gebeurtenis met die wilde zwijnen in Zondagsleven echt gebeurd?
Ja, helaas wel. Alleen, zoals dat gaat met een boek, heb ik moeten schuiven met tijd en plaats om het binnen het verhaal te laten passen. In het echt vond deze nachtmerrie plaats op de Veluwe, in het jaar 2015, met mijn hond Yuriko. En dus niet met Romy in het Zwarte Woud. Wel heb ik de Schluchtensteig daadwerkelijk gelopen, maar ook dat was op een ander moment dan in het boek. Zondagsleven beslaat een periode van zo’n twintig jaar, en in een poging om alle “relevante” gebeurtenissen en ontwikkelingen een plek te geven heb ik hier en daar wat moeten puzzelen (en, zoals bij elk boek geldt: heel veel moeten weglaten).

Ik wil je graag uitnodigen voor een lezing over Zondagskind en Zondagsleven, is dat mogelijk?
Zeker! Ik kom graag langs. Om mij te boeken kun je contact opnemen met De Schrijverscentrale:
020 623 4923.
Gaat het om een lezing buiten Nederland? Neem dan contact op via berichtvoorjudith@gmail.com